ความเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมาย
สาขาวิชานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
บทนำ
เมื่อชายหญิงผูกพันรักใคร่กัน ย่อมเป็นธรรมดาที่ประสงค์จะใช้ชีวิตอยู่ร่วมกันฉันสามีภริยาและมีบุตร
เป็นพยานรักร่วมกัน หญิงชายซึ่งให้ความสำคัญกับความผูกพันทางกฎหมาย ก็จะจดทะเบียนสมรสอย่าง
ถูกต้องสมบูรณ์ เมื่อมีบุตรเกิดในระหว่างการสมรส เด็กนั้นย่อมเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของบิดาและ
มารดา มีนิติสัมพันธ์ผูกพันกันตามกฎหมายเกี่ยวกับ ความสัมพันธ์ระหว่างบิดามารดากับบุตร ซึ่งต่างก็มีสิทธิ
และหน้าที่ซึ่งกันและกัน เช่น บุตรมีสิทธิใช่นามสกุลของบิดา หรือกรณีที่บุตรยังเป็นผู้เยาว์ บิดามารดาก็มี
หน้าที่ต้องอุปการะเลี้ยงดูและส่งเสริมให้บุตรได้รับการศึกษาตามสมควร อีกทั้ง บิดามารดาจะต้องร่วมกันใช้
อำนาจปกครองบุตร อบรมสั่งสอนอย่างเหมาะสม และเมื่อบุตรโตเป็นผู้ใหญ่ บิดามารดาแก่ชราลง บุตรก็มี
หน้าที่อุปการะเลี้ยงดูบิดามารดาด้วย ดังนั้น ถ้าบุคคลใดทำให้บิดามารดาถึงแก่ความตายในขณะที่ยังต้อง
อุปการะเลี้ยงดูบุตร บุตรก็มีสิทธิที่จะฟ้องให้บุคคลนั้นชดใช้ค่าสินไหมทดแทนได้ ในทำนองเดียวกัน หาก
บุคคลใดทำให้บุตรถึงแก่ความตาย ทำให้บุตรไม่สามารถอุปการะเลี้ยงดูบิดามารดาได้ บิดามารดาก็มีสิทธิ
เรียกร้องค่าสินไหมทดแทนจากบุคคลนั้นได้เช่นกัน นอกจากนี้ บิดามารดาซึ่งเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองยังเป็น
ผู้แทนโดยชอบธรรมของบุตรผู้เยาว์ด้วย เช่น เมื่อผู้เยาว์ประสงค์จะทำนิติกรรมกับบุคคลใด ผู้เยาว์จะต้อง
ได้รับความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรมก่อน มิฉะนั้น นิติกรรมนั้นจะมีผลเป็นโมฆียะกรรมอาจถูกบอก
ล้างได้ภายหลัง หรือกรณีที่บุตรผู้เยาว์จะต้องเป็นคู่ความในคดี ไม่ว่าจะอยู่ในฐานะของโจทก์หรือจำเลย
บิดามารดาในฐานะผู้แทนโดยชอบธรรมจะต้องเป็นผู้ดำเนินคดีแทนบุตรผู้เยาว์ เป็นต้น
ส่วนบุตรที่เกิดในขณะที่บิดามารดามิได้สมรสกัน หรือที่เรียกว่าบุตรนอกสมรส จะมีสถานะเป็นบุตร ชอบด้วยกฎหมายของมารดาเท่านั้น ขาดนิติสัมพันธ์กับบิดา แม้จะเป็นบุตรตามสายโลหิตก็ตาม ดังนั้น บุตร ในกรณีนี้จึงไม่มีสิทธิเรียกร้องให้บิดาอุปการะเลี้ยงดู และในทางกลับกันก็ไม่มีหน้าที่อุปการะเลี้ยงดูบิดาด้วย การแก้ไขปัญหาดังกล่าว ก็คือเปลี่ยนสถานะของบุตรนอกกฎหมายเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของบิดา ซึ่งมี 3 วิธี ได้แก่ วิธีที่ 1 บิดามารดาจดทะเบียนสมรสกันภายหลัง วิธีที่ 2 บิดาจดทะเบียนรับเด็กเป็นบุตร และวิธีที่ 3 มีคำพิพากษาว่าเด็กเป็นบุตร ทั้ง 3 วิธีนี้ ไม่ว่าบิดามารดาจะเลือกดำเนินการวิธีใด ก็มีผลให้เด็กเป็นบุตรชอบ ด้วยกฎหมายของบิดานับแต่วันที่เด็กเกิด
กิจกรรมการเรียนรู้
ความเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายมีประเด็นที่ผู้เรียนต้องศึกษาเนื้อหาและทำกิจกรรม 4 หัวเรื่องข้างต้นตามลำดับ
:: เริ่มศึกษา... >>>